Oyun Terapisi Nedir ?
Oyun Terapisi Nedir ?
“Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oynar “ diyen Garry Landreth aslında oyunun, çocuk için bir yaşam kaynağı olduğunun üzerinde durmuştur. “Beş yaşımdayken, büyüyünce “ ebeveynleri araştıran çocuk dedektifi” olmaya karar verdim.” diyen Virginia Satir ise kurgulamanın oyunla iç içe olduğuna, bu sayede zihnin ihtiyaçlara odaklanabildiğine gönderme yapmaktadır. Peki bu kadar önemli olan oyun ve oyun terapisi nedir?
Oyun; çocukların hayal gücünü, becerilerini, fiziksel , bilişsel ve duygusal gücünü geliştiren, dolayısı ile beyin gelişimini destekleyen, motivasyonu arttıran, duygular ile ilişkili çoğunlukla keyif verici, mecazi bir süreçtir. İnsanlığın kökenidir, öyle ki tüm hayvanların oyunları günümüz sosyal medyasının eğlenceli videolarıdır. Yani oyun; bunu deneyimleyen tüm canlılar için en doğal süreçtir.
Oyun; çocuğun iç dünyasını, duygularını, mücadelelerini, algılarını, dileklerini ifade eden, kendisi ve diğerleri ile iletişim kurmasını sağlayan bir dildir. Bu açıdan bakıldığında oyunun bir terapi tekniği olarak kullanılması çok anlaşılırdır. Yetişkin bireylerin dahi kendi ihtiyaç, arzu , beklenti, acı ve yaslarını ifade ederken zorlanması çocukların yaşadıklarını ifade etmesinde bir araca ihtiyaç duyacaklarının habercisidir.
Oyun terapisi; temel anlamda bir iletişim aracıdır. Çocuk ve ergenlerin yaşamış oldukları problemlerin tanımında, ihtiyaçların belirlenmesinde, içsel kaynakların keşfedilmesinde, çözümün inşası noktasında kullanılan analojik içerikli bir tekniktir. Kendi içerisinde farklı, farklı teorik kökenli ayrışım türleri olsa da en temelde, çocukların oyuncaklar aracılığıyla, yaşadıkları gerilimi azaltmaları hedeftir.
Oyun terapisi; çocuğun duygularını ve davranışlarını düzenlemesine, ihtiyaçlarını açığa çıkarmasına, sağlıklı ilişkiler kurmasına, zor ve acı verici deneyimlerini keşfetmelerine, dayanıklılığını arttırmasına yardımcı olan oldukça etkili bir terapi yöntemidir. Bu terapi tekniğinin hangi yaş aralığında ve hangi problemlerin çözümünde tercih edilebileceği sıklıkla sorulan sorular arasındadır. Öncelikle söylemeliyiz ki; çocukla çalışan her psikoterapistin en temel materyalinin oyun olduğu aşikardır. Bahsedildiği gibi çocukların ifade dili oyundur. Dolayısı ile problem tanımına göre belki de uzman, terapi odasındaki oyunu yapılandırabilir. Ancak günün sonunda çocuğun gündelik akışını zorlayan, temel hayat akışında aksamalara yol açan yaşantısı ne olursa olsun çalışma oyun ile olacaktır. Problem tanımı da çok çeşitli olabilir bu noktada. Terapiye ne zaman gidilmeli kısmı; çocuğun temel ihtiyaçlarında (yemek yeme, uyku gibi alanlarda) ortaya çıkan bozulmalar, ilişki sorunlarının artmış olması, duygularının yoğunluğunun gündelik akışındaki düzeni bozar hale gelmesi alarmın çaldığını göstermektedir. Bu belirtileri takip etmek ve buna göre harekete geçmek gerekmektedir. Bir diğer soru olan yaş aralığı ise “Çocuk Merkezli Oyun Terapisi “ tekniğinde 2-12 yaş aralığındaki çocuklar için önerilmekle birlikte, kendi çalışmalarımda 2,5 yaş ile 9 yaş arası çocuklarda oldukça işlevsel olduğunu deneyimlemekteyim. Daha büyük yaş grubu çocuklarda ise farklı oyun terapi tekniklerinin ( kum tepsisi terapi, sanat terapisi, kukla terapisi gibi) işlevsel olduğunu belirtebilirim. Bununla birlikte aile, çalışma sürecinin en temel yapı taşı olduğundan ve çocuğun dili ile entegre olması gerektiğinden aile oyun süreçleri de (aile genogram çalışması, aile kukla terapisi, aile ile sanat çalışmaları vs.) genel sürece yayılmış durumdadır.
